Humanistyczny Notatnik Naukowy

Posts Tagged ‘e-publikacje’

Elektroniczna edycja listów van Gogha

In Notatnik on 21 lipca 2015 at 07:46
List 31 maj 1876 r

Rysunek z listu z 31 maja 1876 r.

Przeszukiwanie

Elektroniczna edycja listów Vincenta van Gogha zawiera 902 listy i 25 związanych z nimi rękopisów (szkiców listów, które nigdy nie zostały wysłane czy rysunków dołączonych do listów). Możemy je przeszukiwać ze względu na chronologię (okresy życia van Gogha), miejsce napisania listu, korespondenta (materiały posortowane według adresatów) czy szkice, rysunki zawarte w listach (wyświetlana jest lista kart zawierających rysunki). Redaktorzy wyposażyli platformę także w wyszukiwanie – proste i zaawansowane – które daje możliwość przeszukania dokumentów za pomocą słów kluczowych oraz według numerów listów. W wyszukiwaniu zaawansowanym użytkownikowi dano możliwość ograniczenia zakresu chronologicznego listów lub ich posortowania m.in. według adresata, daty. W wyszukiwaniu zaawansowanym możemy przeszukiwać m.in. przez takie indeksy: osoba, literatura, dzieło sztuki, szkic, odniesienia do Biblii. Po wpisaniu kilku pierwszych liter obok formularza pokazują się podpowiedzi, z których można wybrać tę interesującą nas. Jeśli w panelu sterowania wybierzemy opcję Concordance, lists, Bibliography, to pojawi się lista z dodatkowymi możliwościami przeszukiwania, m.in. dzieła sztuki, o których mowa w listach (na rysunku), dzieła sztuki, o których mowa w przypisach (nie pokazano), literatura cytowany przez Van Gogha, ludzie, o których mowa w korespondencji. Czytaj resztę wpisu »

Piękno druku…

In Notatnik, Uncategorized on 31 grudnia 2013 at 14:41

Dyskusja o śmierci książki ostygła. Ciężko znaleźć śmiałka, który z całą odpowiedzialnością powie, że książka już się skończyła. Książka papierowa, oczywiście.

We współczesnej typografii widać pewien odwrót: szukanie nowych estetycznych pomysłów na uwiedzenie czytelnika. Rynek e-booków rozwija się swoim tempem i swoim torem. Wpływa na niego wiele czynników: podatek na książki elektroniczne, zamiłowanie do nowoczesnych technologii, chęć posiadania rzeczy wyjątkowych (stosunkowo drogich), szeroko pojęte wykluczenie cyfrowe, czy styl życia czytelników. Do tego dochodzi wciąż toporna typografia e-booków (źle rozkładające się światło i odstępy między wyrazami, masa błędów typograficznych). Ambitni wydawcy wiedzą, że sama treść książki to za mało, aby skusić czytelnika do zakupu, a co za tym idzie, może i przeczytania książki. Znane są techniki, „jak sprzedać książkę po okładce”, jednak obecnie jesteśmy świadkami pewnego zwrotu w typografii. Oczywiście, umożliwia to technologia, ale nie tylko. Widać w myśleniu wydawców o książce pewne przełamanie – książka musi znów być piękna, być obiektem pożądania, być zaprojektowana w sposób unikatowy i estetyczny. Dobrze pojęty dizajn jest obecny w typografii. Takie działania podnoszą rangę czytelnictwa, czynią książkę i czytanie modnymi gadżetami. A to wydaje się jedyną z wielu dróg do wychowania nowego pokolenia czytających, który lubią mieć unikalne rzeczy i czuć się dzięki nimi wyjątkowo. Artyzm nowych wydawnictw podnosi ich elitarność. W czasach, kiedy każdy ma wszystko i to wszystko jest jednakowo mierne i słabe, wyprodukowane w ten sam właściwie tandetny sposób, niektórzy pragną rzeczy wartościowych nietuzinkowych. A ponieważ nie każdego stać na przedmioty (ubrania czy meble) znanych projektantów, projektowane, szyte i wytwarzane na miarę, to książka staje się właśnie takim substytutem niezwykłości.

Czytaj resztę wpisu »

Przegląd Artystyczno-Literacki 1992-2002. Monografia pisma

In Notatnik on 5 października 2013 at 09:00

W wrześniu ukazała się moja książka – monografia Przeglądu Artystyczno-Literackiego – pisma, które ukazywało się w Toruniu, a redagowane było przez środowisko związane z Wydziałem Filologicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Praca ta opisuje dzieje miesięcznika, jego cechy formalne, redaktorów oraz charakteryzuje główne tematy, jakie były poruszane na łamach PAL-u. 

Pozycja jest udostępniona na licencji Attribution-NonCommercial 3.0 Poland. Zarchiwizowana jest w Repozytorium UMK.

Powstanie pisma kulturalnego zmobilizowało toruńską elitę do współpracy z tytułem, który skupiał w redakcji przedstawicieli dziedzin humanistycznych. Zabieg ten wpisywał się również w ogólną tendencję, jaka dominowała w Polsce w latach 90.; po zdecentralizowaniu produkcji wydawniczej, małe ojczyzny chciały włączyć się w działalność kulturalną. Początkowo Przegląd; był skromnym dodatkiem do Flisa;, skupionym na żywej relacji z artystycznej rzeczywistości. Opisywano wydarzenia i zjawiska literackie, teatralne, plastyczne, muzyczne czy też filozoficzne. Kolejne przemiany formalne oraz zmiana redaktora naczelnego, którym w 1997 roku został Lech Witkowski, sprawiły że miesięcznik stał się pismem hermetycznym, naukowym. Nie zaprzestano jednak na łamach PAL-u publikowania tekstów prozatorskich, dramatów oraz poezji. Nowa forma Przeglądu wzbudzała kontrowersje, a pogłębiające się kłopoty finansowe sprawiły, że Witkowski zrezygnował z prowadzenia miesięcznika. Funkcję redaktora naczelnego znów przejął Strzyżewski. Sytuacja finansowa pisma nie poprawiała się, Urząd Wojewódzki wycofał się z dotowania tytułu. Artystyczno-literackie pismo, poruszające na swych łamach zarówno zagadnienia teoretyczne i historyczne, zostało zawieszone.

Nowe komunikowanie w nowej nauce

In Notatnik on 1 października 2013 at 11:05

Na potrzeby wprowadzenia o komunikacji w nowej nauce powstała impresja: Nowe komunikowanie w nowej nauce.

 

Współczesne uprawianie nauki wzbogacane jest przez nowe technologie, nowe modele komunikacji i nowe media. Mówiąc o nowych technologiach nie mam wyłącznie na myśli specjalistycznej aparatury, która potrzebna jest badaczom do prowadzenia badań. Mam na myśli technologie, które możemy wykorzystywać do komunikacji ze światem, ze środowiskiem, aby informować o swoich odkryciach, tezach, hipotezach czy dokonaniach. Komunikacja naukowa została zdominowana przez zdemokratyzowane media społecznościowe oraz narzędzia Web 2.0[1], które pomagają promować osiągnięcia i publikacje, pomagają informować o planach, publikować, uczestniczyć w konferencjach oraz przekazują wszelką możliwą informację.

Ruch nowej nauki, która uprawiana jest na oczach społeczeństwa i specjalistów jest możliwy dzięki nowym narzędziom, jakie zaoferowano użytkownikom sieci – prowadzenie blogów, nagrywanie wykładów i umieszczanie ich w serwisach lub na stronach internetowych, robienie prezentacji, redagowanie haseł w Wikipedii. Możliwości, jakie mamy na wyciagnięcie ręki, sprawiają, że uprawianie nauki i dzielenie się tym staje się multimedialne i ciekawe dla odbiorcy. Technika i nowe media, które możemy wykorzystywać, aby sprawniej pracować to tylko jedna ze stron uprawiania nowej nauki. Druga jest związana z finansami. Dzięki technologii nie musimy już publikować w tradycyjny, papierowy sposób. Ta możliwość sprawiała, że powstała inicjatywa otwartej nauki, udostępnianej za darmo, w Internecie. Publikacje – artykuły, monografie, książki pod redakcją, zbiory esejów mogą ukazywać się na zasadach Creative Commons w sieci, dostępne dla naukowców, specjalistów i społeczeństw całego świata, w każdym czasie i w każdym miejscu. Takie udostępnianie niewiarygodnie przyśpieszyło krytykę i recenzję tekstu naukowego. Nie bez znaczenia są też aspekty ekologiczne – czytelnik może wydrukować sobie tylko interesujący go fragment, rozdział czy artykuł. Oszczędza miejsce na półkach, papier i czas. Czytaj resztę wpisu »

Dzieła zebrane Zygmunta Krasińskiego – teksty francuskie

In Notatnik, Uncategorized on 20 Maj 2013 at 12:38

Przygotowując się do opracowania elektronicznej wersji aparatu krytycznego do dzieł zebranych Z. Krasińskiego, które powstaje w Zakładzie Tekstologii i Edytorstwa Dzieł Literackich UMK, natrafiłam na artykuł dr Joanny Pietrzak-Thebault: Francuskojęzyczna twórczość Krasińskiego – czy, komu, po co potrzebna? Rozpoznanie.

Pietrzak przywraca w tym tekście myślenie o Krasińskim, jako o autorze, który urodził się i zmarł w Paryżu, a 20% jego twórczości powstało w języku francuskim. Do tej pory teksty te były publikowane, ale nikt nie oddał im prawowitego im miejsca. Zawsze zsyłane na margines, publikowane w ostatnich tomach, nigdy nie stały się popularne. Dopiero teraz mają szansę, aby nadano im odpowiedni charakter i rangę. Otóż w nowym wydaniu teksty francuskie będą przetłumaczone i zgodnie z przyjętymi zasadami edycji, włączone w poszczególne tomy. Nie będzie, wzorem edycji wcześniejszych, osobnego tomu dla tekstów francuskich.
Czytaj resztę wpisu »

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

In Notatnik on 17 sierpnia 2012 at 18:23

Image

Ostatnio ukazał się pierwszy numer toruńskiego czasopisma – „Sztuka Edycji” – pierwszego periodyku, który w całości poświęcony jest zagadnieniom edytorstwa naukowego. Jak sami redaktorzy wyjaśniają, tytuł pisma nawiązuje do znanego podręcznika Konrada Górskiego Sztuka edytorska. Zarys teorii (Warszawa 1956), który rozszerzony ukazał się jako Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich (Warszawa 1975). Wydawnictwo Naukowe UMK opublikowało trzecie, poprawione i uzupełnione wydanie tej wciąż aktualnej publikacji (Toruń 2011).

Redaktorem czasopisma został Mirosław Strzyżewski, który bazując na bogatych tradycjach edytorskich polonistyki toruńskiej (wymieniony już wyżej Górski), stał się niejako spadkobiercą dokonań Profesora. Strzyżewski zdecydował się na wydawanie pisma monograficznego, którego kolejne tomy będą poświęcone szczegółowej i specjalistycznej problematyce. Pierwszy numer ukazał się pod tytułem: Dziewiętnastowieczne edycje, a jego redaktorami byli M. Strzyżewski i M. Bizior-Dombrowska. Przyszłe tomy dotyczyć będą: nr 2: Dziewiętnastowieczni edytorzy, red. A. Markuszewska; nr 3: Autografy i edycje. Wokół tekstów Zygmunta Krasińskiego, red. M. Strzyżewski; nr 4: Dziewiętnastowieczny rynek wydawniczy, red. M. Lutomierski; nr 5: Wokół typografii i idei pięknej książki, red. M. Pest; nr 6: Problemy współczesnego edytorstwa naukowego (XX–XXI wiek).

Czytaj resztę wpisu »

„akademicka wiosna”?

In Notatnik on 4 czerwca 2012 at 12:15

W Gazecie Wyborczej ostatnio ukazał się tekst o tym, jak Harvard buntuje naukowców, aby ci publikowali wyłącznie w czasopismach dostępnych on-line. Dyrektor Biblioteki uniwersyteckiej, Robert Darnton, już od dawna alarmuje środowisko naukowe, że biblioteki nie mają już pieniędzy na kupowanie drogich i bardzo drogich prenumerat na czasopisma od konsorcjów wydawniczych, które z roku na rok podnoszą ceny, nie podając jakiegokolwiek powodu tego zabiegu. Tym samym tropem – otwierania nauki – poszedł również Senat University of California w San Francisco, który przegłosował postulaty polityki otwartej nauki: bieżące i przyszłe publikacje pracowników naukowych uniwersytetu będę dostępne on-line. Czytaj resztę wpisu »